Objawy pozajelitowe w chorobie Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna charakteryzuje się nie tylko objawami ze strony przewodu pokarmowego, ale również dolegliwościami pozajelitowymi. Dowiedz się, jakie to są objawy i jak powinna wyglądać diagnostyka choroby.

Co to jest choroba Leśniowskiego-Crohna?

Choroba Leśniowskiego-Crohna to przewlekłe schorzenie przewodu pokarmowego o charakterze zapalnym. Należy do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit. Proces zapalny obejmuje całą grubość ściany jelita, co odróżnia ją od wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, gdzie naciek obejmuje tylko błonę śluzową i podśluzową. Nie ma jednoznacznej przyczyny, która wywołuje chorobę, jednak za czynniki ją wywołujące uznaje się czynniki genetyczne, środowiskowe i immunologiczne. Leczenie często opiera się na łagodzeniu objawów i jak najdłuższym utrzymywaniu ich w remisji, co poprawia jakość życia chorych.^1,2

Choroba Leśniowskiego-Crohna może obejmować każdy odcinek przewodu pokarmowego, jednak najczęściej jest zlokalizowana w jelicie grubym oraz w końcowym odcinku jelita cienkiego i początkowym odcinku jelita grubego (postać krętniczo-kątnicza). Choroba może lokalizować się w więcej niż jednym odcinku przewodu pokarmowego.¹

Objawy choroby Leśniowskiego-Crohna

Choroba daje typowe dla chorób zapalnych jelit objawy. W większości są one związane z dolegliwościami układu pokarmowego. Do częstych objawów choroby można zaliczyć:

• ból brzucha,
• biegunkę,
• krew w stolcu,
• tkliwość brzucha podczas badania,
• utratę masy ciała,
• osłabienie,
• stan podgorączkowy lub gorączka.

W związku ze zmianami zapalnymi zlokalizowanymi w przewodzie pokarmowym mogą pojawiać się niedobory witamin czy niedokrwistość spowodowana złym wchłanianiem żelaza. W chorobie Leśniowskiego-Crohna mogą występować zmiany w okolicy odbytu, jak przetoki, szczeliny i ropnie. Choroba ma postać rzutowo-remisyjną. Celem każdego pacjenta
jest dążenie do jak najdłuższego okresu bez występowania objawów.^1,2

Jakie są objawy pozajelitowe w chorobie Leśniowskiego-Crohna?

W obrazie klinicznym mogą pojawiać się objawy pozajelitowe. Najczęściej dotyczą one stawów, ale nie tylko. Chorzy narażeni są na rozwój zapalenia stawów, zmiany skórne i oczne. U chorych na chorobę Leśniowskiego-Crohna może zostać zdiagnozowane zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, któremu towarzyszy przewlekły ból. Zapalenie stawów może poprzedzać zaostrzenie choroby Crohna, jak i występować jednocześnie z objawami jelitowymi, mocno utrudniając Pacjentowi codzienne funkcjonowanie.³

W przebiegu Leśniowskiego-Crohna mogą również pojawić się choroby oczu. Najczęściej są to zapalenia siatkówki, twardówki, tęczówki i spojówek. Poza objawami ocznymi można wymienić:

• osteopenię,
• osteoporozę,
• choroby wątroby i dróg żółciowych (stłuszczenie wątroby, pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (PSC), rak dróg żółciowych),
• zakrzepicę żył,
• zatorowość tętniczą.³

Do dość częstych objawów pozajelitowych w chorobie Crohna można zaliczyć również choroby skóry, takie jak rumień guzowaty. Występuje on u ok. 15% chorych na chorobę Leśniowskiego-Crohna. Charakteryzuje się wyniosłym, okrągłym guzkiem o wielkości do 5 cm. Zazwyczaj jest zlokalizowany na obu kończynach dolnych, rzadziej na twarzy, szyi, ramionach czy klatce piersiowej. Jego obecność nie ma wpływu na aktywność choroby jelit.³

U chorych na nieswoiste choroby zapalne jelit mogą także wystąpić inne zmiany na skórze, w okolicy odbytu oraz w jamie ustnej. Na skórze można zauważyć powikłania wynikające z zaburzeń wchłaniania. Należy do nich niedobór niacyny, cynku czy biotyny. U chorych skóra jest bardziej wrażliwa na światło, blada, może pojawić się nadmierne wypadanie włosów czy rozdwajanie i łamanie paznokci. Częściej pojawiają się zmiany trądzikowe, a także mocniej przesusza się skóra. Może nasilać się zapalenie mieszków włosowych.⁴

W jaki sposób diagnozuje się chorobę Leśniowskiego-Crohna?

Diagnostyka choroby Leśniowskiego-Crohna powinna obejmować zarówno wywiad, jak i badanie przedmiotowe, badania laboratoryjne, obrazowe, endoskopowe, a niekiedy również histopatologiczne. O konieczności ich przeprowadzenia decyduje lekarz.

Badanie przedmiotowe powinno być kompleksowe i obejmować całą jamę brzuszną, a także jamę ustną, skórę i oczy. Czasem wykonywane jest badanie per rectum, które pomaga w znalezieniu śladów krwi, ropni, guzów czy przetok. Jeśli cierpisz na przewlekłe biegunki, lekarz może zalecić endoskopię, aby dokładnie obejrzeć przewód pokarmowy. Podczas badania istnieje możliwość pobrania wycinków do badania histopatologicznego.^4,6

W przebiegu chorób zapalnych jelit wielu informacji mogą dostarczać badania obrazowe. Podczas USG mogą być widoczne zmiany w strukturze ścian jelit. Ultrasonografia umożliwia także ocenę narządów wewnętrznych, jak wątroba, trzustka, nerki czy pęcherzyk żółciowy.

W diagnostyce choroby pomocne są również badania krwi. Najczęściej są to: morfologia krwi, testy na krew utajoną, badania parametrów zapalnych, jak OB, CRP, leukocyty. Z uwagi na zaburzenia wchłaniania dobrym krokiem jest także oznaczenie stężenia ferrytyny, albumin, cynku, witamin z grupy B i wapnia.^3,5

Pamiętaj, że choroba Leśniowskiego-Crohna może mieć różny przebieg. W fazach zaostrzenia, konieczne jest zastosowanie farmakoterapii, która pomoże złagodzić objawy.