Stres jest naturalną reakcją obronną, mającą zwiększyć nasze szanse na przetrwanie.
W chwili zagrożenia organizm wyłącza racjonalne rozumowanie i uwalnia hormony, które pomagają nam stawić czoła zagrożeniu lub go uniknąć – jest to tak zwana reakcja „walki lub ucieczki”.1
Choć raczej nie musimy obawiać się ucieczki lub walki z głodnym lwem, to jednak są chwile, w których hormony stresu odgrywają w naszym życiu istotną rolę. Hormony stresu pomagają naszemu organizmowi przygotować się do ważnych wydarzeń, takich jak prezentacje, egzaminy, rozmowy kwalifikacyjne, czy zawody sportowe. Wtedy ich działanie jest dla nas korzystne. Jednak jeśli wysoki poziom stresu utrzymuje się zbyt długo, warto porozmawiać na ten temat z lekarzem lub pielęgniarką.
Jak dowodzą liczne badania, stan emocjonalny może mieć bezpośrednie przełożenie na czynność jelit, a wiele osób w sytuacjach stresowych uskarża się na bóle brzucha lub niestrawność.2,3 Niektóre badania sugerują, że w przypadku nieswoistych chorób zapalnych jelit (ang. inflammatory bowel disease, IBD) stres może być przyczyną nawrotów,2,3 przy czym u części osób objawy IBD (ang. inflammatory bowel disease, IBD) same w sobie także wywołują stres.2,4
Niezależnie od tego, czy stres w istotny sposób wpływa na Twoje zdrowie, czy też stanowi wyłącznie drobną niedogodność, zawsze warto znać techniki, które pozwalają aktywnie kontrolować jego poziom. Oto kilka sugestii na dobry początek:
- Dowiedz się jak najwięcej o swoim schorzeniu. Im więcej wiesz o tym, jak wpływa na Ciebie choroba i co może wywołać jej zaostrzenie, tym bardziej staje się ona przewidywalna, co zapewnia Ci większe poczucie kontroli nad sytuacją;
- Regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny może pozytywnie wpłynąć na Twoją psychikę, a nawet przyczynić się do ograniczenia objawów.5 Więcej na ten temat przeczytasz w artykule poświęconym ruchowi;
- Wypróbuj techniki relaksacyjne, takie jak joga, tai chi, medytacja czy uważność;
- Niektóre osoby sięgają po metody medycyny alternatywnej, takie jak akupunktura albo hipnoterapia. Zapoznaj się z naszym artykułem na temat praktyk komplementarnych i alternatywnych;
- Dużo odpoczywaj. Częste uczucie zmęczenia może wynikać ze stresu i niskiej jakości snu.6 Dlatego zachęcamy do lektury naszego artykułu o tym jak się porządnie wyspać;
- Nie ukrywaj swojego samopoczucia. Rozmawiaj na ten temat z przyjaciółmi lub rodziną, pisz na forach internetowych lub zgłoś się do terapeuty. Pamiętaj przy tym, że „co dwie głowy to nie jedna”. Kiedy jest Ci trudno, skorzystaj z pomocy swojej sieci wsparcia;
- U części osób szczególnie skuteczną metodą radzenia sobie z lękiem jest terapia poznawczo-behawioralna (TPB).2 Więcej informacji na jej temat znajdziesz w naszym artykule poświęconym TPB w leczeniu bólu. Poproś lekarza o dodatkowe informacje i zapytaj o możliwość skorzystania z terapii poznawczo-behawioralnej;
- Prowadź dziennik. Zapisywanie negatywnych myśli pomoże Ci trzymać je w ryzach. A zatem odkurz swój stary pamiętnik lub włącz komputer – możesz nawet zacząć pisać bloga;
- Nie rezygnuj z hobby ani ulubionych form spędzania wolnego czasu. Nie tylko sprawią Ci one przyjemność, ale również odciągną Twoją uwagę od źródeł stresu.
Choć to tylko kilka prostych sugestii, warto pamiętać o ich potencjalnie korzystnym wpływie na zdrowie – zwłaszcza gdy czujesz, że stres zaczyna Cię przytłaczać. Lekarz lub pielęgniarka mogą pomóc Ci znaleźć specjalistę z dziedziny terapii alternatywnych, terapeutę albo odpowiednio dobrane zajęcia grupowe.
Piśmiennictwo:
1. 1. Goodhand JR, Wahed M, Rampton DS. Management of stress in inflammatory bowel disease: a therapeutic option? Expert Rev Gastroenterol Hepatol. 2009;3:661-679.
2. Bannaga AS, Selinger CP. Inflammatory bowel disease and anxiety: links, risks, and challenges faced. Clin Exp Gastroenterol. 2015;8:111-117.
3. Mawdsley JE, Rampton DS. Psychological stress in IBD: new insights into pathogenic and therapeutic implications. Gut. 2005;54:1481-1491.
4. Sexton KA, Bernstein MT, Walker JR, i wsp. Perceived stress is related to symptom burden, but not intestinal inflammation, in inflammatory bowel disease. Gastroenterology. 2013;144:103-104.
5. Bilski J, Brzozowski B, Mazur-Bialy A, Sliwowski Z, Brzozowski T. The role of physical exercise in inflammatory bowel disease. Biomed Res Int. 2014;2014:1-14.
6. Graff LA, Vincent N, Walker JR, i wsp. A population-based study of fatigue and sleep difficulties in inflammatory bowel disease. Inflamm Bowel Dis. 2011;17:1882-1889.
