Skuteczna walka z chorobą to nie tylko leczenie jej fizycznych objawów.
Idea radzenia sobie z emocjami, jakie budzi w nas konfrontacja z ograniczeniami własnego ciała i przeciwnościami losu, nie jest niczym nowym. W I w. n.e. grecki filozof Epiktet wyraził ją w następujący sposób: „Choć nie wybieramy sobie okoliczności, w jakich żyjemy, zawsze możemy wybrać postawę, jaką wobec nich przyjmiemy.”
Być może lekarz zwrócił Ci już uwagę, jak trudne emocje, takie jak złość, frustracja, lęk czy przygnębienie mogą wpływać na osoby z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit (ang. inflammatory bowel disease, IBD).1 I problem ten nie dotyczy wyłącznie okresów zaostrzeń. Wiele osób odczuwa niepokój i dyskomfort psychiczny również wtedy, gdy IBD (ang. inflammatory bowel disease, IBD) nie daje u nich objawów, co w konsekwencji sprawia, że nie są w stanie w pełni cieszyć się życiem i korzystać z dobrego samopoczucia.2
Na szczęście, tak jak odpowiednia dieta i leki mogą pomóc w kontrolowaniu fizycznych objawów choroby, tak istnieje również wiele sposobów i technik, które pozwalają poradzić sobie z trudnymi emocjami i zminimalizować ich wpływ na życie i zdrowie.
Przede wszystkim należy nauczyć się rozpoznawać negatywne myśli i trudne emocje już na etapie ich powstawania. Pozwala to szybko podjąć odpowiednie środki zaradcze, dzięki którym takie myśli i emocje nie wymykają się spod kontroli i nie wpływają dłużej na nasze zachowania i reakcje. Nawet jeśli z natury nie jesteś optymistą, mając większą samoświadomość łatwiej poradzisz sobie z trudnymi emocjami.
Oto kilka sugestii:
- Nie zadręczaj się przeszłością – roztrząsanie przykrych wydarzeń utrudnia skupienie się na teraźniejszości. Pomocne może okazać się doskonalenie technik uważności;
- Wszystko zależy od punktu widzenia. Staraj się znaleźć bardziej pozytywne, realistyczne i konstruktywne alternatywy dla automatycznie pojawiających się negatywnych myśli. Przeczytaj nasz artykuł o pozytywnym nastawieniu, gdzie znajdziesz więcej ciekawych pomysłów;
- Postaraj się nie snuć czarnych myśli i nie zamartwiać się na okrągło „a co jeśli”. W ten sposób stosunkowo niewielki problem może urosnąć w Twojej głowie do gigantycznych rozmiarów. Kompulsywne zakładanie najgorszego scenariusza to zniekształcenie myślenia określane mianem „katastrofizacji”. Jeśli widzisz, że zaczynasz myśleć w ten sposób, jak najszybciej przestań!
- Gdy w Twojej głowie pojawiają się negatywne myśli lub trudne emocje, spróbuj je zakwestionować. Zastanów się, co jest ich przyczyną i czy powodują one u Ciebie destrukcyjne zachowania, takie jak nadmierna drażliwość czy unikanie kontaktów społecznych;
- Spróbuj opisywać swoje uczucia. W ten sposób łatwiej będzie Ci zidentyfikować trudne emocje wraz z ich wyzwalaczami i zachowaniami, do których ostatecznie prowadzą. Może warto zacząć prowadzić dzienniczek nastroju? Pamiętaj, żeby notować także wszystko to, co poprawia Ci humor i sprawia, że dobrze się czujesz;
- Nie zawsze można odpędzić od siebie negatywne myśli, więc gdy już zrozumiesz skąd się wzięły, zdecyduj jak na nie zareagować i przejąć nad nimi kontrolę;
- Jeśli pogorszyły się Twoje relacje z bliskimi, zastanów się, jakie mogą być tego powody. Twoi najbliżsi często ponoszą największy ciężar Twoich trudnych emocji, dlatego rozmawiaj z nimi, żeby mieli szansę zrozumieć, co czujesz i jak mogą Ci pomóc. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w naszych artykułach na temat komunikacji z bliskimi i znajomymi.
- Kiedy czujesz, że tracisz kontrolę nad emocjami, poświęć trochę czasu na relaks, nawet jeśli miałoby to być zaledwie 10 minut tylko dla Ciebie.
Jeśli jednak zauważysz, że trudne emocje Cię przytłaczają, nie wstydź się porozmawiać o tym z lekarzem lub pielęgniarką. Wiele pomocnych wskazówek znajdziesz w naszym artykule o radzeniu sobie ze stresem. Gdy zdasz sobie sprawę, że to Ty odpowiadasz za swoje emocje, łatwiej będzie Ci nad nimi zapanować, a w konsekwencji bardziej cieszyć się życiem.
Piśmiennictwo:
1. Kemp K, Griffiths J, Lovell K. Understanding the health and social care needs of people living with IBD: a meta-synthesis of the evidence. World J Gastroenterol. 2012;18:6240-6249.
2. Becker HM, Grigat D, Ghosh S, i wsp. Living with inflammatory bowel disease: a Crohn’s and Colitis Canada survey. Can J Gastroenterol Hepatol. 2015;29:77-84.
