Gdy w nieswoistym zapaleniu jelit dopada nas zmęczenie, trudno zachować optymizm. Jak nie dać się negatywnym emocjom? W pierwszej kolejności warto omówić ze specjalistą metody radzenia sobie ze zmęczeniem w codziennym życiu. Każdy, kto doświadczył tego problemu wie, że brak energii ogranicza nie tylko fizyczne możliwości naszego organizmu. Zmęczenie może spowalniać procesy myślowe i negatywnie oddziaływać na psychikę: badania wskazują także na jego związek z uczuciem przygnębienia, depresją i zaburzeniami lękowymi.1 Jednak warto pamiętać, że nawet jeśli nie jesteśmy w stanie całkowicie się przed nimi uchronić, istnieje wiele metod radzenia sobie z trudnymi myślami, uczuciami i emocjami . Oto kilka z nich na dobry początek:
Naucz się troszczyć o siebie
Przede wszystkim musisz się o siebie zatroszczyć. Pamiętaj, że oznacza to między innymi akceptację tego, jak wpływa na Ciebie zmęczenie i nie branie na siebie zbyt wielu obowiązków. Ignorowanie zmęczenia może tylko pogorszyć jego negatywny wpływ na twoje samopoczucie – tak fizyczne, jak i psychiczne. Musisz wiedzieć na jaki poziom aktywności jesteś w stanie sobie pozwolić i ile czasu potrzebujesz na odpoczynek. Spróbuj zaobserwować, czy istnieje związek pomiędzy zmęczeniem a poziomem wysiłku. Jeśli nauczysz się planować dzień odpowiednio do własnych możliwości , być może zyskasz poczucie większej kontroli.
Zmień sposób myślenia
Wróćmy raz jeszcze do kwestii akceptacji: staraj się nie obwiniać, jeśli zmęczenie przeszkodzi Ci w realizacji planów – skoro złość i przygnębienie niczego nie zmienią, lepiej zmienić własne podejście do takich sytuacji. Może się to okazać łatwiejsze, niż myślisz – poproś lekarza o skierowanie do psychologa lub na terapię poznawczo-behawioralną (TPB) . Psycholog lub terapeuta mogą pomóc Ci opanować proste, praktyczne techniki, dzięki którym nauczysz się panować nad trudnymi emocjami.
Opanuj przydatne techniki
Niezależnie od skierowania do psychologa lub terapeuty, lekarz lub pielęgniarka mogą podpowiedzieć Ci inne sposoby radzenia sobie z trudnymi emocjami, które mogą towarzyszyć zmęczeniu. Są to bardzo proste, praktyczne i łatwe do opanowania techniki, które pomagają rozładować stres i poprawić samopoczucie (nie tylko u osób z IBD (ang. inflammatory bowel disease, IBD))2-4:
- Ćwiczenia oddechowe4 ;
- Joga lub Tai Chi;5,6
- Aktywność fizyczna, (jeśli masz na nią energię)6 ;
- Medytacja, uważność lub hipnoterapia7,8 ;
- Skupienie się na rzeczach, które sprawiają Ci przyjemność, takich jak czytanie czy słuchanie muzyki;3
- Rozmowa z rodziną lub przyjaciółmi.
Być może dopiero za którymś podejściem znajdziesz metodę lub kombinację różnych technik, które sprawdzą się u Ciebie najlepiej. Niektóre z nich, takie jak techniki relaksacyjne i uważność, mogą okazać się pomocne nie tylko w opanowywaniu negatywnych emocji i stresu, ale również w radzeniu sobie z bólem.8
Nie obawiaj się prosić o pomoc
Pamiętaj, żeby poruszać temat zmęczenia i samopoczucia w rozmowach z lekarzem lub pielęgniarką. Powinni być w stanie Ci doradzić, pomóc ustalić, dlaczego odczuwasz zmęczenie i skierować do psychologa lub terapeuty.
Piśmiennictwo:
1. Jelsness-Jørgensen LP, Bernklev T, Henriksen M, Torp R, Moum B. Chronic fatigue is associated with increased disease-related worries and concerns in inflammatory bowel disease. World J Gastroenterol. 2012;18:445-452.
2. Berrill JW, Sadlier M, Hood K, Green JT. Mindfulness-based therapy for inflammatory bowel disease patients with functional abdominal symptoms or high-perceived stress levels. J Crohns Colitis. 2014;8:945-955.
3. Linnemann A, Ditzen B, Strahler J, Doerr JM, Nater UM. Music listening as a means of stress reduction in daily life. Psychoneuroendocrinology. 2015;60:82-90.
4. Gerbarg PL, Jacob VE, Stevens L, i wsp. The effect of breathing, movement, and meditation on psychological and physical symptoms and inflammatory biomarkers in inflammatory bowel disease: a randomized controlled trial. Inflamm Bowel Dis. 2015;21:2886-2896.
5. Sharma P, Poojary G, Vélez DMA, Dwivedi SN, Deepak KK. Effect of yoga-based Intervention in patients with inflammatory bowel disease. Int J Yoga Ther. 2015;25:101-112.
6. Jin P. Efficacy of Tai Chi, brisk walking, meditation, and reading in reducing mental and emotional stress. J Psychosom Res. 1992;36:361-370.
7. Phillips-Moore JS, Talley NJ, Jones MP. The mind-body connection in irritable bowel syndrome: A randomised controlled trial of hypnotherapy as a treatment. Health Psychol Open. 2015;2:1-14.
8. Kuo B, Bhasin M, Jacquart J, i wsp. Genomic and clinical effects associated with a relaxation response mind-body intervention in patients with irritable bowel syndrome and inflammatory bowel disease. PLoS One. 2015;10:e0123861.
