Z pewnością znasz powiedzenie „umysł ponad materią”.
Umysł może być Twoim potężnym sprzymierzeńcem w walce z bólem. Wiele osób zmagających się z ostrym lub przewlekłym bólem przekonuje o skuteczności terapii poznawczo-behawioralnej (TPB), która opiera się na zmianie nastawienia do sytuacji, w której się znajdujemy. Podczas rozmowy z lekarzem na temat leczenia bólu zapytaj, czy poleciłby Ci terapię poznawczo-behawioralną jako uzupełnienie ewentualnych leków przeciwbólowych. Poniżej znajdziesz krótki opis jej założeń.
Co to jest terapia poznawczo-behawioralna?
Terapia poznawczo-behawioralna to metoda, której celem jest opanowanie praktycznych umiejętności pozwalających przezwyciężyć negatywne myśli (element poznawczy) i zachowania (element behawioralny), a także uzyskanie większej kontroli nad własnym nastawieniem i tym, jak wpływa ono na nasz organizm.1-3 Terapia ma pomóc Ci radzić sobie z uczuciami i uświadomić sobie swoje wzorce zachowań w konkretnych sytuacjach.
Jak terapia może pomóc radzić sobie z bólem?
Pewnie wiesz z doświadczenia, że gdy jesteś w dobrym nastroju, ból wydaje Ci się mniej dokuczliwy. Nasze nastawienie i wzorce zachowań mogą kształtować to, w jaki sposób odbieramy ból.3 Podobnie, nasze myśli, odczucia i reakcje na ból mogą wpływać na naszą zdolność radzenia sobie z nim.3
Jak działa terapia poznawczo-behawioralna?
Techniki TPB nie zmieniają ani nie zmniejszają odczuwanych dolegliwości bólowych, ale mogą przynieść ulgę poprzez zmianę podejścia i sposobu odczuwania bólu.2,3 Zmieniając nastawienie do bólu i przerywając cykl negatywnych myśli i zachowań, postrzegamy dyskomfort w lepszym kontekście i mamy wpływ na to jak go doświadczamy.2,3 Kierując własnymi myślami możemy przekonać własny umysł, że ból wcale nie musi wiązać się z pogorszeniem jakości życia.
Czy jest skuteczna?
Badania medyczne wykazały skuteczność TPB u dzieci z dolegliwościami bólowymi brzucha3,4 oraz u dorosłych ze schorzeniami jelit.5
Na czym polega TPB pod kierunkiem terapeuty?
Terapeuta poznawczo-behawioralny, na nieco podobnej zasadzie jak instruktor na siłowni, pomaga nam trenować mózg, budować kondycję i odporność psychiczną oraz rozwijać umiejętności radzenia sobie z bólem. Pod kierunkiem terapeuty doskonalimy umiejętności i techniki, które możemy później wykorzystać w codziennym życiu.
Każda sesja TPB trwa co najmniej godzinę. Terapia obejmuje najczęściej od 4 do 12 cotygodniowych sesji.2 Zazwyczaj uczestnicy otrzymują także zadania domowe polegające na ćwiczeniu poznanych technik w praktyce.
Zgłoś się po pomoc do lekarza
Jeśli masz wrażenie, że nie kontrolujesz bólu, terapia poznawczo-behawioralna z pewnością jest opcją wartą wypróbowania. Jednak przed podjęciem jakichkolwiek działań skonsultuj się z lekarzem lub pielęgniarką. Być może będą w stanie skontaktować Cię z praktykującym w okolicy terapeutą, który specjalizuje się w leczeniu bólu.
Piśmiennictwo:
1. Grover M, Drossman DA. Pain management in IBD. Inflamm Bowel Dis Monit. 2009;10:1-10.
2. Srinath AI, Walter C, Newara MC, Szigethy EM. Pain management in patients with inflammatory bowel disease: insights for the clinician. Therap Adv Gastroenterol. 2012;5:339-357.
3. Duarte MA, Penna FJ, Andrade EM, Cancela CS, Neto JC, Barbosa TF. Treatment of nonorganic recurrent abdominal pain: cognitive-behavioral family intervention. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2006;43:59-64.
4. Robins PM, Smith SM, Glutting JJ, Bishop CT. A randomized controlled trial of a cognitive-behavioral family intervention for pediatric recurrent abdominal pain. J Pediatr Psychol. 2005;30:397-408.
5. Lackner JM, Jaccard J, Krasner SS, Katz LA, Gudleski GD, Holroyd K. Self-administered cognitive behavior therapy for moderate to severe IBS: clinical efficacy, tolerability, feasibility. Clin Gastroenterol Hepatol. 2008:6:899-906.