Nocny wypoczynek to podstawa, a nieprzerwany sen ma istotne znaczenie dla naszego zdrowia i samopoczucia.1 Jeśli budzisz się w nocy z powodu bólu, koniecznie wspomnij o tym lekarzowi. Kiepski sen może przyczynić się do nasilenia objawów, co z kolei może odbić się na jakości snu.2 Lekarz powinien być w stanie podpowiedzieć Ci różne – farmakologiczne i niefarmakologiczne – metody radzenia sobie z objawami, które nie dają Ci spać w nocy.
A tymczasem wypróbuj nasze sposoby na walkę z bólem:
- Leki
W aptece bez trudu kupisz powszechnie dostępne środki przeciwbólowe, takie jak paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), np. ibuprofen. Pamiętaj jednak, żeby zachować ostrożność sięgając po NLPZ, ponieważ mogą one zaostrzać objawy choroby.3 Lekarz może Ci także przepisać silniejsze środki przeciwbólowe, np. z grupy opioidów. Jednak zaleca się przyjmować je tylko przez krótki czas, ponieważ długotrwałe stosowanie może powodować skutki uboczne.3 Zawsze konsultuj się z lekarzem przed przyjęciem jakichkolwiek dodatkowych leków i zapoznaj się z naszym artykułem na temat leków przeciwbólowych .
- Terapia poznawczo-behawioralna (TPB)
Terapia poznawczo-behawioralna to metoda, której celem jest opanowanie praktycznych umiejętności pozwalających przezwyciężyć negatywne myśli i zachowania.3,4 Techniki TPB same w sobie nie zmieniają ani nie zmniejszają odczuwanych dolegliwości bólowych, ale mogą przynieść ulgę poprzez zmianę podejścia i nastawienia do bólu. Terapia poznawczo-behawioralna jest bardzo skuteczna u dzieci z dolegliwościami bólowymi brzucha5,6 oraz u dorosłych ze schorzeniami jelit7, a stosowane w niej techniki szczególnie dobrze sprawdzają się w przypadku zaburzeń snu. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w naszym artykule poświęconym TPB w leczeniu bólu .
- Uważność
Uważność polega na skupieniu uwagi na obecnej chwili.8 Wprowadza umysł w stan spokojnej świadomości myśli, uczuć, emocji i doznań fizycznych.8 Poprzez praktykę uważności zaczynasz panować nad swoimi myślami, zamiast pozwalać, by Cię przytłaczały i nie dawały spać. Warto wypróbować oparte na technikach uważności aplikacje mobilne, które zostały zaprojektowane specjalnie z myślą o ułatwianiu zasypiania. Więcej informacji na temat uważności znajdziesz w naszym artykule .
- Techniki relaksacji i odwracania uwagi
Istnieje również szereg innych, uniwersalnych technik radzenia sobie z bólem i stresem, takich jak np. wizualizacja kierowana i progresywna relaksacja mięśni9,10 . Choć ich opanowanie wymaga nieco wprawy, pozwalają skutecznie kontrolować ból i ułatwiają zasypianie. Poproś lekarza o zademonstrowanie Ci odpowiednich ćwiczeń lub polecenie specjalisty, który Cię ich nauczy.
- Dieta
Także odpowiednia dieta może pomóc Ci zapanować nad objawami11 , które nie pozwalają Ci się wysypiać. Pamiętaj jednak, żeby przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w diecie zasięgnąć porady lekarza lub dietetyka. Zjedzenie kolacji na kilka godzin przed snem może pomóc uniknąć bólu związanego z trawieniem, ale może też sprawić, że uczucie głodu utrudni Ci zaśnięcie. W takim przypadku spróbuj zjeść przed snem bardzo lekką przekąskę lub wypić pożywny napój.12
Zanim cokolwiek zrobisz
Jeśli ból nie daje Ci spać, przede wszystkim skonsultuj się z lekarzem. Specjalista pomoże Ci zapanować nad bólem, co powinno również przełożyć się na lepszą jakość snu. Może też przepisać Ci odpowiednie leki, jeśli problemy ze snem nie są związane z dolegliwościami bólowymi.
Piśmiennictwo:
1. Graff LA, Vincent N, Walker JR, i wsp. A population-based study of fatigue and sleep difficulties in inflammatory bowel disease. Inflamm Bowel Dis. 2011;17:1882-1889.
2. Ananthakrishnan AN, Long MD, Martin CF, Sandler RS, Kappelman MD. Sleep disturbance and risk of active disease in patients with Crohn’s disease and ulcerative colitis. Clin Gastroenterol Hepatol. 2013;11:965-971.
3. Srinath AI, Walter C, Newara MC, Szigethy EM. Pain management in patients with inflammatory bowel disease: insights for the clinician. Therap Adv Gastroenterol. 2012;5:339-357.
4. Grover M, Drossman DA. Pain management in IBD. Inflamm Bowel Dis Monit. 2009;10:1-10.
5. Duarte MA, Penna FJ, Andrade EM, Cancela CS, Neto JC, Barbosa TF. Treatment of nonorganic recurrent abdominal pain: cognitive-behavioral family intervention. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2006;43:59-64.
6. Robins PM, Smith SM, Glutting JJ, Bishop CT. A randomized controlled trial of a cognitive-behavioral family intervention for pediatric recurrent abdominal pain. J Pediatr Psychol. 2005;30:397-408.
7. Lackner JM, Jaccard J, Krasner SS, Katz LA, Gudleski GD, Holroyd K. Self-administered cognitive behavior in therapy for moderate to severe IBS: clinical efficacy, tolerability, feasibility. Clin Gastroenterol Hepatol. 2008:6:899-906.
8. Berrill JW, Sadlier M, Hood K, Green JT. Mindfulness-based therapy for inflammatory bowel disease patients with functional abdominal symptoms or high perceived stress levels. J Crohns Colitis. 2014;8:945-955.
9. Mizrahi MC, Reicher-Atir R, Levy S, i wsp. Effects of guided imagery with relaxation training on anxiety and quality of life among patients with inflammatory bowel disease. Psychol Health. 2012;27:1463-1479.
10. Kuo B, Bhasin M, Jacquart J, i wsp. Genomic and clinical effects associated with a relaxation response mind-body intervention in patients with irritable bowel syndrome and inflammatory bowel disease. PLoS One. 2015;10:e0123861.
11. Brown AC, Rampertab SD, Mullin GE. Existing dietary guidelines for Crohn’s disease and ulcerative colitis. Expert Rev Gastroenterol Hepatol. 2011;5:411-425.
12. Stepanski EJ, Wyatt JK. Use of sleep hygiene in the treatment of insomnia. Sleep Med Rev. 2003;7:215-225.
