Renta z tytułu niezdolności do pracy – jakie warunki trzeba spełnić?
Renta chorobowa z ZUS przysługuje osobom, które z powodu choroby lub niepełnosprawności utraciły zdolność do wykonywania pracy zarobkowej. Wśród chorób i schorzeń, które są uwzględniane do przyznania tego rodzaju renty są choroby przewlekłe.
Czym jest renta chorobowa?
To świadczenie przyznane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z tytułu niezdolności do pracy. Jest regularnym świadczeniem wypłacanym z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych osobom, które z powodu swojego stanu zdrowia nie są w stanie podjąć pracy zarobkowej.
Jakie warunki trzeba spełnić?
Aby zakwalifikować się do pobierania świadczenia, Musisz zostać – przynajmniej częściowo – prawnie uznany za osobę niezdolną do pracy. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek1 we właściwym oddziale ZUS. Na podstawie dołączonej dokumentacji medycznej lekarz wydaje orzeczenie bez konieczności przeprowadzania badania. Jeśli pojawią się wątpliwości, pacjent zostanie zaproszony na wizytę. Orzecznik ocenia stopień i trwałość niezdolności do pracy, biorąc pod uwagę stopień naruszenia sprawności organizmu oraz szanse jej przywrócenia w wyniku podjęcia leczenia i rehabilitacji. Drugim istotnym czynnikiem jest ocena możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej. Lekarz będzie brał pod uwagę doświadczenie zawodowe, wykształcenie oraz wiek chorego. Pacjent może zostać zakwalifikowany jako osoba całkowicie niezdolna do pracy oraz samodzielnej egzystencji, całkowicie niezdolna do pracy lub częściowo niezdolna do pracy.
Staż pracy i ubezpieczenie
Samo orzeczenie nie wystarczy do uzyskania renty. Kolejnym warunkiem jest posiadanie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w zależności od wieku, w którym u pacjenta powstała niezdolność do pracy. Wynosi on:
- 1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat
- 2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat
- 3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat
- 4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat
- 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat2.
Oczywiście trzeba być ubezpieczonym. Niezdolność do pracy musi powstać w czasie, gdy chory był objęty ubezpieczeniem zdrowotnym lub nie później niż 18 miesięcy od ustania okresu składkowego. ego przepisu nie stosuje się̨ jednak do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy (wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny) oraz całkowitą niezdolność do pracy.
Jakie są rodzaje świadczeń?
Jeśli spełnisz wszystkie powyższe warunki, przysługuje ci świadczenie. W grę wchodzi renta stała, o ile lekarz orzekł ciągłą niezdolność do pracy. Może zostać ci przyznana renta czasowa – w przypadku okresowej niezdolności do pracy. Decyzja obowiązuje w czasie określonym przez organ rentowy. Zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach wartość świadczenia wyliczana jest co roku na podstawie kwoty bazowej, stanowiącej 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń́ społecznych w poprzednim roku kalendarzowym3.
Warto sprawdzić możliwości, czy kwalifikujemy się do któregoś ze świadczeń.
1 https://www.zus.pl/wzory-formularzy/emerytury-renty/przyznanie-renty/-/publisher/details/2/wniosek-ern/66528 data wejścia na stronę 4.11.2021
2 https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19981621118/U/D19981118Lj.pdf data wejścia na stronę 4.11.2021
3 https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19981621118/U/D19981118Lj.pdf data wejścia na stronę 4.11.2021
C-ANPROM/PL/ENTY/0293 07/2023